HomeΜΝΗΜΕΣ

Τα σπίτια εύκολα γκρεμίζονται, όμως δύσκολα ξαναγίνονται…

Τα σπίτια εύκολα γκρεμίζονται, όμως δύσκολα ξαναγίνονται…

Μετά το σεισμό 3 Μαρτίου 2021 στην περιοχή μας, ήρθαν στην επιφάνεια τρόποι και υλικά κατασκευής παλαιών σπιτιών. ίσως με την αναδημοσίευση του άρθρου ξυπνήσουμε τα αντανακλαστικά όλων για την στοιχειώδη συντήρηση και διατήρηση κάποιων νεότερων μνημείων ως πολιτιστική κληρονομιά.

Στη συνοικία του Αγίου Κωνσταντίνου (τουρκικά Καραγάτς μαχαλάς), στο ύψος της οδού Αδριανού 12, γωνία με την οδό Καλλιάρχου, βρισκόταν ένα όμορφο αρχοντικό της παλιάς Λάρισας από την περίοδο της τουρκοκρατίας, το οποίο διατηρούνταν περίπου μέχρι το 1980 ερειπωμένο και ακατοίκητο.

Το κτίριο αυτό ήταν επίσημα γνωστό ως κατοικία Αναγνωστοπούλου και αποτελούσε ένα χαρακτηριστικό δείγμα αστικής αρχιτεκτονικής των τελευταίων χρόνων της τουρκοκρατίας.

Υπάρχουν σήμερα πολλοί συμπολίτες μας κάποιας ηλικίας οι οποίοι θα τη θυμούνται με το όνομα «Βίλα Λαχτάρα». Ήταν μια μυστηριώδης και εγκαταλειμμένη κατοικία της Λάρισας, η οποία με την πάροδο του χρόνου είχε εμφανίσει στην εξωτερική της όψη έντονα τα σημάδια ερειπωμένου κτίσματος. Τις νυκτερινές ώρες ιδιαίτερα η όψη της έπαιρνε μια μορφή που φόβιζε όποιον την αντίκριζε, γι’ αυτό και η λαϊκή προκατάληψη της έδωσε το όνομα “Βίλα Λαχτάρα”. Στο σημερινό σημείωμά μας, με τη βοήθεια του έργου του Αγήνορα Αστεριάδη θα σκιαγραφήσουμε το κτίσμα με το κακόηχο αυτό όνομα.

Σύμφωνα με τον καθηγητή του Πολυτεχνείου Σόλωνα Κυδωνιάτη, ο οποίος μελέτησε προσωπικά το αρχοντικό αυτό και δημοσίευσε μια σχετική μελέτη, οικοδομήθηκε τη δεκαετία 1830 από Ηπειρώτες μαστόρους, τους Κουδαραίους όπως ονομάζονταν τότε, για να στεγάσει προφανώς κάποιον Οθωμανό μπέη της πόλης. Με τη χρονολογία αυτή όμως δεν συμφωνούν αρκετοί, οι οποίοι πιστεύουν ότι σύμφωνα με τα δομικά του στοιχεία, χρονολογικά η κατασκευή του κατατάσσεται δύο με τρεις δεκαετίες αργότερα. Ο Βάσος Καλογιάννης υποστηρίζει ότι το κονάκι αυτό κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας είχε χρησιμοποιηθεί σαν Δημαρχείο και εκεί είχε εγκατασταθεί ο Τούρκος δήμαρχος της πόλης. Μάλιστα ισχυρίζεται ότι το κτήριο αυτό επισκέφθηκε και ο Γάλλος περιηγητής Leon Heuzey κατά την επίσκεψή του στη Λάρισα το καλοκαίρι του 1858, για να συναντήσει τον Τούρκο δήμαρχο. Πάντως στις αρχές του 20ού αιώνα είναι γνωστό από δημοσιεύσεις ότι η οικία αυτή ήταν ιδιοκτησία του μουσουλμάνου Ρεσάτ Ελμάς. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και την ανταλλαγή των πληθυσμών περιέπεσε στην κατηγορία των ανταλλαξίμων κτιρίων, περιήλθε στη δικαιοδοσία του ελληνικού δημοσίου και τη διαχείρισή του ανέλαβε η Εθνική Τράπεζα. Το 1932 το αγόρασε από την Τράπεζα η Όλγα χήρα του Κωνσταντίνου Αναγνωστοπούλου. Κληρονομήθηκε από τον γιο της Ευθύμιο Κωνσταντίνου Αναγνωστόπουλο, κάτοικο Τρικάλων, ο οποίος υπήρξε και ο τελευταίος ιδιοκτήτης του αρχοντικού πριν την κατεδάφισή του το 1980.