HomeΜΝΗΜΕΣ

Ο Τύρναβος μια αφήγηση από τον Αθανάσιο Μουλούλη!

Ο Τύρναβος μια αφήγηση από τον Αθανάσιο Μουλούλη!

Σε συνέχεια της αφηγηματικής απεικόνεισης της καθημερινότητας του τυρνάβου από ,τον Αθνάσιο Μουλούλη εκ Τυρνάβου τής Θεσσαλίας. Έσπούδασεν εις τό έν Άβήναις Πανεπιστήμιον τά γεωπονικά καί ειτα συνεπληρωσε τάς σπουδάς του έν Ευρώπη.
Τυγχάνει έκ τών άριστων καθηγητών τής ’Ανώτατης Γεωπονικής Σχολής καί υπηρετεί ήδη εις τό έν Θεσσαλονίκη Ποςνεπιστημιον. Διετέλεσε μέλος τής Εφορείας καί των Α’ καί Β’ Διοικ. Συιμδουλίων τής Εταιρείας καί είναι τών έπιλέκτων συνεργατών του Δελτίου «θεσσαλικά Χρονικά»

 

Η εκτροφή μεταξοσκώληκα στον Τύρναβο γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη. Η παραγωγή των κουκουλιών ανέρχονταν σε 60.000 οκάδες του χρόνο. Για πολλά χρόνια οι παραγωγοί  προμηθεύονταν  υγιείς κουκουλοσπόρους από την Προύσα ,αλλά εδώ και 45 χρόνια διέθεταν τέτοιους σπόρους ο Π.Αγραφιώτης, Ι.Τσίκος, Α.Ναός, Ν.Μπαφάλης.

Οι Τυρναβίτες ανέδειξαν στην περιοχή την δενδροκαλλιέργεια και καλλιέργεια λαχανικών. Η δενδροκομία ήθελε γνώση και σε αυτό βοήθησε το ¨Αγροκήπιον”και ο διευθυντής αυτού ,ο επαρχιακός γεωπόνος απόφοιτος της Γεωργικής Σχολής του Αιδανίου Ι.Τσίκος. Ενας υπολογισμός τότε ανέφερε ότι υπήρχαν Ροδακινιές 800, βερικοκιές 800, βυσσινιές 100, κερασιές 50, δαμασκηνιές 250, κορομηλιές 400, καρυδιές 150,μηλιές 800, αχλαδιές 2500, κυδωνιές 1500, συκιές 2500 καί αμυγδαλιές 5000,Μουριές 150.000,από τις οποίες οι 30.000 μέσα στους αμπελώνες και οι 120.000 σε περιβόλια. Οι αλευρόμυλοι αποτελούσαν ένδειξη βιομηχανοποίησης του Τυρνάβου. Υπήρχαν ο αλευρόμυλος του Χατζηδημούλη , Αδελφών Π.Βασιλείου και Ευρ.Χατζηκρανιώτη που οι δύο τελευταίοι παρήγαγαν ημερησίως 17 τόνους αλευριού .Ο αλευρόμυλος του Κ.Εξάρχου κατεργάζεται το σιτάρι μόνο των ιδιωτών. .

Στον Τύρναβο το 1881 λειτουργούσαν 16 εκκλησίες. Οι τρεις ενοριακοί Ναοί της Φανερωμένης,του Αγ.Ιωάννη και ο νεόκτιστος του Αγ.Γεωργίου σε μόνιμοι βάση ,οι υπόλοιποι λειτουργούσαν μόνο ανήμερα της γιορτής του Αγίου που ήταν αφιερωμένες. Παλαιότερα υπήρχαν 40 μετόχια από τα οποία μόνο 10 διασώθηκαν. Τα μετόχια αντιπροσώπευαν τις περισσότερες ελληνικές μονές από το όρος Σινά, μέχρι και τον Αγ. Τάφο.

Στην εκπαίδευση εκτός των 2 εξαταξίων και τριταξίου δημοτιού σχολείου λειτουργεί και διτάξιο ημιγυμνάσιο ,που αργότερα μετατράπηκε διά νόμου σε πεντατάξιο ημιγυμνάσιο αρρένων. Το Γ δημοτικό στεγαζόταν στο ημιγυμνάσιο ,ενα αντιθέσει με τα άλλα που στεγαζόνταν σε δικά τους διδακτήρια. Το Γ Δημοτικό κτίσθηκε πριν το 1881 και η χρήση του ήταν ως μητρόπολη. Το Α δημοτικό κτίσθηκε το 1885 επί δημαρχίας Σταμουλάκη Μουλούλη ,το Β δημοτικό κτίσθηκε το 1872.
Οι μαθητές υπερβαίνουν τους 1000.Είναι δε κατανεμημένοι όπως φαίνεται παρακάτω: Α’ Δημοτικόν … 365 ήτοι άρρ. 190 θήλ. 175» … 400 » » 215 » 185 Γ’ » … 209 » » 123 » 86 ‘Ημιγυμνάσιον … 59 » » 45 » 14 A’ τάξις άστικοΰ . .. 35 άπαντες αρρενες.
Απομεινάρι της περίφημου Εληνικής χολής Τυρνάβου ήταν η βιβλιοθήκη που καταστράφηκε από την τούρκικη εισβολή του 1897. Ο Μ.Τσολάκης πρόεδρος της παλαιάς κοινότητας συγκέντρωσε το μεγαλύτερο μέρος των βιβλίων .Με ενέργειες του προέδρου της κοινότητας έγινε με δωρεά  η βιβλιοθήκη Μαρασλή και στεγάζονταν σε αίθουσα του ημιγυμνασίου .Φιλοξενούσε 540 έργα σε περίπου 800 τόμους.Από αυτά ήταν 38 χειρόγραφα θρησκευτικά φιλολογικά μαθηματικά .
Στο ημιγυμνάσιο υπήρχε και Μουσείο αναγλύφων επιγραφών από τον 4ον αιώνα π.χ. Υπήρχαν και κτερίσματα και ανάγλυφα κεφάλια που χάθηκαν στο διάστημα 1922-1923, όπου και τα σχολεία μετατράπηκαν σε κατοικίες προσφύγων. Διευθυντής του ημιγυμνασίου Κ.Τσιμπλούλης είχε την φροντίδα του Μουσείου ως επιμελητής αρχαιοτήτων.

Στους μεγάλους παλιαούς τούρκικους στρατώνες είχε την έδρα η β μοίρα αυτοκινήτων, με δύναμη 400 ανδρών και 20 αξιωματικών.Ο Τύρναβος ήταν η έδρα του Ειρηνοδικείου του περιοδεύοντος πλημμελειοδικείου, ταμείου εφορίας, δανονομείου, επαρχιακού γεωπόνου ο οποίος ήταν υπεύθυνος και για για τον αγρόκηπο στην Τούμπα, αγρονόμου, υποθηκοφυλακείου. Είχε δύο υποκαταστήματα τραπεζών των Αθηνών και της Αγροτικής και δύο συμβολαιογραφεία. Το 1927 ο Τύρναβος ηλεκτροδοτείται από ανώνυμο μετοχική εταιρεία με κεφάλαιο πάνω του 1.000.000 δρχ.σε μετοχές των 200 δρχ. που αγοράσθηκαν από τους κατοίκους .Ο κύριος μέτοχος της Εταιρείας ήταν η κοινότητα. Την ίδια εποχή ηλεκτροδοτείται και ο Αμπελώνας. Ο πρώτος σύλλογος που ιδρύθηκε το 1898 ήταν η Ανάπλασις με κύριο έργο την αναδάσωση την περιοχή γύρω από τον Τύρναβο.Το 1936 ιδρύεται ο ‘Μουσικός Σύλλογος”η Φιλόπτωχος Αδελφότης “η Ανακούφισις¨το 1933,εμπορικός Σύλλογος το 1924,Σύνδεσμό Αμπελοκτημόνων 1924,ν Αδελφότητα Παντοπωλών το 1915,Σύλλογος Κυνηγών 1927,Σύλογος Πολυτέκνων 1929,Σύνδεσμος Κηπουρών 1917,Συντεχνία Κουρέων 1934, Σωματείο Αμαξοκαραγωγέων 1917,Ενωσις Ιδιοκτητών Γης 1936 «’Ένωσις Παλαιών Πολεμιστών» 1936, «θρακομικρασιατικός Σύλλογος»1926, «Σωματεΐον Τεχνιτών Εργατών Οικοδόμων» 1936,«Σύλλογος Ιδιοκτητών ’Αρδευτικών ’Αγρών Μπουγάζι -Άμάρ» 1936, «Σύλλογος Κτηνοτρόφων»_ 1937,«Συνεταιρισμός ’Αστέγων» 1927, «Γεωργικός Πιστωτικός Συνεταιρισμός Καμπύλ – Άγα – Άμάρ Τυρνάβου» 1932.

Ο έξωραΐσμός της Βρύσης άρχισε από τό 1904. Τα μεγάλα πλατάνια που ακόμα και τώρα χαρίζουν τον παχύ ίσκιο τους στη Βρύση φυτεύτηκαν από τα πρώτα χρόνια της προσάρτησης. Την δενδροφύτευση την είχε αναλάβει ο Γεωργικός Συνεταιρισμός αποκαταστάσεως καλλιεργητών. Το 1925 έγινε ο εξωραϊσμός της Τούμπας από την κοινότητα ,όπου και ανήγειρε  το μνημείο των πεσόντων.
Ο σύλλογος αμαξοκαραγωγέων το 1925 δενδροφύτευσε με πεύκα τον Προφήτη Ηλία. Είχαν φυτευτεί 7000 πεύκα  με επιστασία του γεωπόνου Ι.Τσίκου και μετέπειτα ο επαρχιακός γεωπόνος κ. Φόλλας.Το 1913 η Φιλαρμονική διαλύθηκε και επανασυστήθηκε το 1927.

Πηγή

Γράφει η Μαλία Κατερίνα.