Αυτός ο αφρατούλης χαμογελαστός παππούλης είναι ο αγαπημένος των παιδιών τα Χριστούγεννα. Στην Ελλάδα και την ορθόδοξη παράδοση η πρώτη ημέρα του χρόνου ταυτίστηκε με σχετική ευκολία με το Μέγα Βασίλειο, το μεγάλο ιεράρχη από την Καισαρεία της Καππαδοκίας, του 4ου αιώνα. Για τους Ορθόδοξους χριστιανούς ο Άι Βασίλης είναι ο Μέγας Βασίλειος, ο οποίος έζησε στη Καππαδοκία που αφιέρωσε σχεδόν όλη του τη ζωή στη βοήθεια προς τον συνάνθρωπο και που θεωρείται στη παγκόσμια ιστορία ως ο εμπνευστής αλλά και πρώτος δημιουργός της οργανωμένης φιλανθρωπίας. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Μέγας Βασίλειος ήταν ψηλόλιγνος, με μαύρα μάτια και γένια. Ακόμη και ο Άγιος Νικόλαος στην Ορθόδοξη παράδοση αγιογραφείται ως ισχνός ασπρογένης γέροντας. Ο Μέγας Βασίλειος πέθανε στις 31 Δεκεμβρίου του 378. Τη 1 Ιανουαρίου του 379, ημέρα της κηδείας του, διατηρούμενη στη παράδοση, θεωρήθηκε (πρώτα) απ΄ όλους χριστιανικούς λαούς ότι φέρνει ευλογία και καλή τύχη στη νέα χρονιά. Τα κάλαντα Πρωτοχρονιάς πέρα από τα παινέματα κύριο πρόσωπο είναι ακριβώς ο Μέγας Βασίλειος για το έργο του οποίου γίνεται υπενθύμιση στον σπιτονοικοκύρη ώστε να επαναλάβει επ’ ωφελεία βεβαίως των παιδιών που ψάλλουν εκείνα.
Στη Δύση το πρόσωπο του Santa Claus έχει ταυτιστεί με την ιστορία του Αγίου Νικολάου που φημιζόταν για τη γενναιοδωρία του. Στην ιστορία του Αγίου Νικολάου οι βόρειοι λαοί έχουν προσθέσει στοιχεία των δικών τους παραδόσεων (τάρανδοι, έλκηθρο, άστρο του Βορρά, μεγάλες κάλτσες κλπ), μια κουλτούρα που τον συνοδεύει μέχρι και σήμερα και δημιούργησε τη σημερινή φιγούρα του Santa Claus με όλα τα χαρακτηριστικά του. Στα ελληνικά δεδομένα η μετατροπή αυτή φαίνεται να πέρασε περίπου στη δεκαετία του 1950-1960, κυρίως στον αστικό πληθυσμό, από τους Έλληνες μετανάστες που με τις ευχετήριες κάρτες τους εισήγαγαν τον «Δυτικό» Άϊ-Βασίλη. Ετσι ξεκίνησε να υπάρχει στη λαογραφία μας ο αφρατούλης παππούλης με τα κόκκινα ρούχα τη πλούσια γενειάδα και το καλοκάγαθο πρόσωπο, Στο μουσείο Μπενάκη κάποιες κούκλες που έρχονται από παλιά μας δείχνουν τα υλικά που χρησιμοποιούσαν, και πως ταυτιζόταν με τη κουλτούρα του τόπου. Σήμερα είναι μια σύγχρονή φιγούρα επηρεασμένη από την επικαιρότητα.
Κούκλα Άγιος Βασίλης από πεπιεσμένο χαρτί, εμποτισμένο σε γύψο, και ύφασμα, του Ανέστη Ρωμαιόπουλου . Θεσσαλονίκη, δεκαετία 1930 .
Κούκλα Άγιος Βασίλης από πεπιεσμένο χαρτί, ύφασμα, ξύλο και βαμβάκι, του Ανέστη Ρωμαιόπουλου. Θεσσαλονίκη, 1920-1935
Χειροποίητη κούκλα Άγιος Βασίλης, ιδιοκατασκευή από κυλινδρικό χαρτόνι, επικαλυμμένο με χαρτί γκοφρέ και βαμβάκι. Για κεφάλι έχει ελληνική ζωγραφιά αγίου Βασίλη του 1950. Ελλάδα, γύρω στο 1950.
Κούκλα Άγιος Βασίλης από ύφασμα, σύρμα, μαλλί και βαμβάκι, των Άννας και Τασίας Καλογρίδου. Ελλάδα, γύρω στο 1950.
Κούκλα-Άη Βασίλης, πιθανότατα του Μούζιου. Ελλάδα, 1940-1950
Κούκλα-Άη Βασίλης, πιθανότατα του Ανέστη Ρωμαιόπουλου. Ελλάδα, 1934 .
