Από τις πρώτες δεκαετίες του 17ου αιώνα σημειώθηκε σημαντική οικονομική και πνευματική ανάπτυξη στον Τύρναβο βρέθηκε στην ακμή του κατά το 18ο αιώνα. Την εποχή εκείνη ζουν και εργάζονται στην πόλη γιατροί που μελετούν τα παραδοσιακά συγγράμματα και μάλιστα εκείνο το “περί ύλης ιατρικής” του Διοσκορίδη του Αναζαρβέα που γράφτηκε τον 1ο μ.χ. αιώνα. Το περίφημο αυτό σύγγραμμα περιέχεται στον κώδικα 239 της μονής Κουτλουμουσίου του Αγίου όρους μεταφρασμένο στην απλή νεοελληνική από τον ιερομόναχο Νικηφόρο Πριγγελέα, με αίτηση του φίλου του Τυρναβίτη Δημητρίου κατά το 1637 προς χρήση του ιδίου και των εμπειρικών γιατρών. Το βιβλίο αυτό στο οποίο περιγράφονται 600 φαρμακευτικά φυτά αποτέλεσε το εγκόλπιο των γιατρών και φαρμακοποιών επί 1.500 χρόνια. Εξάλλου στον κώδικα είναι 93 της μονής Ολυμπιώτισσας αναφέρεται ότι το 1609 γράφτηκε βιβλίο από το γιατρό Ιακουμή που περιέχει συνταγές αντίδοτο φαρμάκων.
Το 1669 διετέλεσε δάσκαλος στη σχολή Τυρνάβου ο Μάρκος Πορφυρόπουλος λόγιος από την Κύπρο ο προηγούμενος ήταν διευθυντής στη σχολή Βουκουρεστίου. Αυτός μετέφρασε στην απλή ελληνική τους “Αφορισμούς” του Ιπποκράτη που ως γνωστό θεωρείται ο πατέρας της ιατρικής. Στον κώδικα 397 της Μονής Αγίου Παντελεήμονος του Αγίου όρους αναφέρεται ότι ο Κωνσταντάς γιατρός από τον Τύρναβο, αφιέρωσε ένα “λυχνικό” που είναι ακολουθία του εσπερινού. Άλλος Τυρναβίτης γιατρός της εποχής εκείνης είναι ο Δημήτριος που γεννήθηκε στα τέλη του 17ου αιώνα στον Τύρναβο όπου είχε εγκατασταθεί η οικογένειά του.
Αρχικά έγινε ιερομόναχος στην Ολυμπιωτισσα και μετονομάστηκε σε Διονύσιο. Αργότερα διετέλεσε εφημέριος στην Ελληνική Παροικία Kecskement της Ουγγαρίας και το 1739 έγινε ηγούμενος στην Ολυμπιώτισσα. Εκεί ασχολήθηκε με την θεολογία την ελληνική γλώσσα και κυρίως με την ιατρική και βοτανολογία. Έγραψε διάφορα βιβλία πού βρίσκονται στο παραπάνω μοναστήρι. Από το μαθητή του Άνθιμο Ολύμπιώτη πληροφορούμαστε ότι η φήμη του είχε διαδοθεί σε ολόκληρη τη Θεσσαλία για αυτό και τον χρησιμοποιούσαν προς γιατρό και οι πασάδες. Χρησιμοποιούνται κυρίως βότανα που συνέλεγε από διάφορες περιοχές. Μεταξύ των χειρογράφων περιγράφονται: ο κώδικας 55 το 16ο αιώνα που περιέχει φαρμακευτικές συνταγές στις οποίες εκτιμάται ότι αντέγραψε μεταγενέστερα ο Διονύσιος.
Ο κώδικας 93 ο οποίος είναι αντίδοταριο το 17ο αιώνα και το αγόρασε ο Διονύσιος στον Τύρναβο. Ο κώδικας 97 ο οποίος είναι ιατροσόφιο από το 17ο αιώνα και το αγόρασε επίσης ο Διονύσιος. Στις συνταγές που περιέχονται στους παραπάνω κώδικες ο Διονύσιος έκανε διάφορες αλλαγές ύστερα από πολλές δοκιμές διότι τις θεωρούσε ψευδείς. Τέλος ένας άλλος σπουδαίος Τυρναβίτης Ιερομόναχος της Ολυμπιώτισσας ήταν ο παπάς και γιατρός Ματθαίος. Νέος έγινε μοναχός το παραπάνω μοναστήρι και το 1760 πήγε σε τυρναβιτικο Μετόχι. Έγραψε διάφορα ιατρικά βιβλία που κληροδότησε στην Ολυμπιώτισσα μεταξύ των οποίων και το υπ αριθμόν 165 έντυπο τα “Άπαντα του Γαληνού” πού ήταν ο διασημότερος Έλληνας χριστιανός γιατρός του δεύτερου μ.χ αιώνα. Ο Ματθαίος πέθανε στον Τύρναβο στις 22 Ιανουαρίου το 1800.
Βιβλιογραφία Τύρναβος (Ιστορικές Λαογραφικές Αναδρομές)
Βύρων Γ.Σκρουμπής
